İzleme

Narkotik Suçlarla Mücadele Başkanlığı’na bağlı olarak faaliyetlerini sürdüren Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi (TUBİM); yasa dışı bağımlılık maddelerinin arz ve talep boyutundaki gelişmelerini takip etmekte, ilgili tüm ulusal kurum ve kuruluşlarımız ile iş birliği içerisinde, uyuşturucuyla mücadelede ülkemizin risk profilini ortaya koyacak verileri toplamaktadır.

TUBİM; 2006 yılından bu yana her yıl, uyuşturucu sorununun hemen her boyutuyla (mevzuat, yaygınlık, önleme, tedavi, rehabilitasyon, arzla mücadele vb.) ilgili yetkisi ve sorumluluğu olan çok sayıda bakanlık, resmi ve özel kurum ve kuruluşlar ile belediyelerden temin edilen verilerle “Türkiye Uyuşturucu Raporu” hazırlamakta ve hem ilgili tüm ulusal kurum ve kuruluşlarımızın istifadelerine sunulmakta hem de ülkemiz adına Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi (EMCDDA) ile paylaşmaktadır.

TUBİM; 01 Haziran 2014 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş bulunan Uluslararası Anlaşma doğrultusunda, bir Avrupa Birliği kuruluşu olan Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi’nin (EMCDDA) Ulusal İrtibat Noktası olarak görev yapmakta ve EMCDDA çalışmalarına tam üye sıfatıyla katılım sağlamaktadır.

Bu tarihten itibaren Türkiye EMCDDA çalışmalarına tam üye sıfatı ile katılmakta ve EMCDDA Yönetim Kurulu Toplantılarına, EMCDDA Temas Noktası Başkanları Toplantılarına, EMCDDA Temel Göstergeler Toplantılarına (Genel Nüfusta Madde Kullanım Yaygınlığı, Yüksek Riskli Madde Kullanımı, Uyuşturucu Madde Bağlantılı Bulaşıcı Hastalıklar, Uyuşturucu Bağlantılı Ölümler,) ülkemizden gerçekleştirilecek katılımları koordine etmektedir.

Avrupa Komisyonu tarafından EMCDDA müktesebatında değişikliğe gidilmiş, 1920/2006 sayılı tüzüğü yürürlükten kaldıran Avrupa Birliği Uyuşturucu Ajansı’na (EUDA-European Union Drugs Agency) ilişkin (AB) 2023/1322 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü 1 Temmuz 2023 tarihinde onaylanmıştır ve EUDA, 02 Temmuz 2024 tarihi itibarıyla çalışmalarına başlamıştır.

TUBİM izleme görevinin bir parçası olarak yeni psikoaktif maddelerle mücadele noktasında da önemli görevler üstlenmiştir. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de, bilinen ve yasa kapsamında kontrol altına alınmış olan psikoaktif (uyuşturucu, uyarıcı, hayal gösterici) maddelerin dışında, bu maddelere benzer etkiler gösteren ancak herhangi bir yasal kısıtlılığı olmayan yeni maddelerin görülme sıklığı giderek artmaktadır.

Bu maddelerle mücadele etmek için, 2006 yılında TUBİM bünyesinde kurulan Erken Uyarı Sistemi (EWS) Ulusal Çalışma Grubu; ülkemizde yeni görülmeye başlayan veya görülme riski yüksek olan psikoaktif maddeleri ele alarak, gerekli görülenlerin 12.06.1933 tarihli ve 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun kapsamına alınması için karar almakta ve Sağlık Bakanlığınca bu maddelerin yasal kısıtlılık altına alınmaları için gerekli prosedür başlatılmış olmaktadır.

Her geçen gün bir yenisi ortaya çıkan sentetik uyuşturucular ile daha etkin mücadele edebilmek amacıyla başlatılan çalışmalar neticesinde 2313 sayılı kanun kapsamına dahil edilen “Jenerik Sınıflandırma” ismi verilen sistem ile; birçok sentetik uyuşturucu madde türevi daha ülkemize gelmeden kanun kapsamına alınmaktadır.

Koordinasyon

Uyuşturucu, alkol, tütün gibi madde bağımlıkları ile kumar, teknoloji bağımlılığı gibi davranışsal bağımlıklarla mücadele çalışmalarının kararlılıkla sürdürülmesi, bakanlıklar ve kamu kurum ve kuruluşları arasında koordinasyonun sağlanması amacıyla Bağımlılık ile Mücadele Yüksek Kurul oluşturulmuştur. Yüksek Kurul, Cumhurbaşkanı Yardımcısının Başkanlığında; Adalet Bakanı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı, Gençlik ve Spor Bakanı, Hazine ve Maliye Bakanı, İçişleri Bakanı, Millî Eğitim Bakanı, Sağlık Bakanı, Tarım ve Orman Bakanı, Ticaret Bakanı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı ile Cumhurbaşkanlığı Sağlık ve Gıda Politikalar Kurulu Başkanvekilinin katılımıyla toplanmaktadır.

Yüksek Kurulun ve çalışma gruplarının sekretarya hizmetleri ile alınan kararların takibi Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülmektedir. Sağlık Bakanlığınca altı aylık periyotlarla ilerleme raporları hazırlanarak Yüksek Kurulun değerlendirmesine sunulmaktadır.

Ülkemizde bağımlılıkla mücadele çalışmaları Bağımlılıkla Mücadele Yüksek Kurulu (BMYK)’nın oluşturacağı strateji ve eylem planları çerçevesinde görev icra etmek üzere oluşturulmuş olan Bağımlılıkla Mücadele Kurulu, Bağımlılıkla Mücadele Teknik Kurulu ve Bağımlılıkla Mücadele İl Koordinasyon Kurulları eliyle yürütülmektedir.

Bağımlılıkla Mücadele Kurulu (BMK) Sağlık Bakanlığı Bakan Yardımcısı başkanlığında, yılda en az 4 defa olmak üzere 3 ayda bir, ayın 3. haftasında Kurul Başkanınca belirlenen günde toplanır.

Bağımlılıkla Mücadele Teknik Kurulu (BMTK) Sağlık Bakanı Halk Sağlığı Genel Müdürünün başkanlığında, konuya ve gündem yoğunluğuna göre en geç 2 ayda bir o ayın 2. haftasında teknik kurulu başkanının uygun göreceği günde toplanır.

Bağımlılıkla Mücadele İl/İlçe Koordinasyon Kurulları (BMİKK) illerde Vali başkanlığında ilçelerde Kaymakam başkanlığında yılda en az 4 defa olacak şekilde 3 ayda bir, ayın 3. haftasında Kurul Başkanınca belirlenen günde toplanır.

TUBİM Bilim Kurulu

2006 yılından günümüze EMCDDA temel hedef ve politikalarıyla uyumlu bir Ulusal Temas Noktası olma bilinciyle hareket eden TUBİM için, Uluslararası Anlaşma’nın yürürlüğe girmesiyle hem EMCDDA ile uyumlu bir örgütsel yapıda çalışmak hem de EMCDDA’nın Ulusal Temas Noktaları’na yüklediği görev ve sorumlulukları yerine getirmek zorunluluk haline gelmiştir.

Bu doğrultuda EMCDDA’ya bağlı olarak faaliyet gösteren ve Avrupa genelinde tanımlı farklı niteliklerde eğitim veren, farklı üniversitelerde görev yapan uyuşturucu ile mücadele alanında uzman akademisyenlerden oluşan “EMCDDA Bilimsel Komitesi” benzeri bir yapı olarak; Madde ve madde bağımlılığı ile mücadele alanında yürütülecek çalışmalara bilimsel destek sağlamak amacı ile TUBİM bünyesinde “TUBİM Bilim Kurulu” oluşturulmuştur.

TUBİM Bilim Kurulu, yapılan çalışmalara bilimsel destek sağlamak amacıyla toplanmakta olup, toplantılarda uyuşturucu bağlantılı sağlık konuları ile birlikte ceza, kolluk, eğitim vb. konular da görüşülmektedir. TUBİM Bilim Kurulu belirtilen konu başlıklarıyla ilgili olarak tavsiye kararları almaktadır. Bilim Kurulu; Adli Tıp, Çocuk Ruh Sağlığı, İletişim, Halk Sağlığı, Hukuk, Psikoloji, Ruh Sağlığı, Maliye ve Kimya alanlarında uzmanlaşmış toplam 12 akademisyenden oluşmaktadır.

 Önleme Projeleri

Geleceğimizin teminatı olan gençlerimizin ve çocuklarımızın uyuşturucu maddelerden uzak tutulması amacıyla İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Başkanlığı tarafından narkotik maddelerin arzı ile mücadelede başarılı çalışmalar gerçekleştirilmektedir.

Narkotik suçlar ile mücadelede tam anlamıyla başarıya ulaşabilmek için arz ile mücadele çalışmalarının önleme faaliyetleri ile desteklenmesi önem arz etmektedir. Narkotik Suçlarla Mücadele Başkanlığı tarafından Narkorehber, Narkotır, Narkonokta, Narkogençlik, Narkoyarışma, En İyi Narkotik Polisi Anne, Narkokaan, Narkogöçmen, Met Fotoblok Eğitimi, Metamfetaminle Mücadele Eğitimi vb. bilgilendirme, bilinçlendirme ve farkındalık yaratma faaliyetleri yürütülmektedir.